Met dit recht verandert de relatie tussen gemeente en inwoner. De gemeente is niet meer allesbepalend, de inwoners krijgen meer invloed en zeggenschap over hun eigen leefomgeving. Dit vergroot het vertrouwen in de lokale democratie. Veel mensen willen meer betrokkenheid dan eens in de vier jaar hun stem laten horen. Het recht om uit te dagen stimuleert burgers na te denken over publieke taken en oplossingen.
In het verkiezingsprogramma van GroenLinks Amstelveen was Right to Challenge een belangrijk actiepunt en tot grote tevredenheid van raadslid Stieneke Kruijer heeft het eerste RtC-project vorig jaar in Amstelveen het licht gezien in Stadsdorp Elsrijk. ‘Als burgers denken een bepaalde taak beter te kunnen uitvoeren, geef ze dan het recht, de verantwoordelijkheid en het vertrouwen. Een vitale democratie is een democratie waarbij burgers zich gehoord voelen. Het Uitdaagrecht is een onderdeel van democratische vernieuwing.’
Maar bij dit ene project moet het niet blijven. GroenLinks Amstelveen heeft zich voorgenomen om in 2021 de aandacht voor RtC prominent op de agenda te zetten en in Amstelveen meer werk te maken van dit Uitdaagrecht. Daarvoor moet ook de discussie in de raad aangezwengeld worden. Er zijn hiervoor geen landelijke regels vastgesteld, dus de raad moet zelf de kaders bepalen. Vragen die beantwoord dienen te worden zijn onder andere: voor welke beleidsterreinen en taken geldt RtC; hoe is de procedure voor het indienen en het besluiten over een uitdaging; kunnen alleen bewoners een RtC indienen of ook maatschappelijke organisaties. En natuurlijk moet de raad bij ieder project onderzoeken of het belang van alle betrokkenen goed is afgewogen. Want het Recht tot Uitdagen mag geen valse concurrentie opleveren of beperkt blijven tot vrijwilligers die een grasveldje maaien, omdat er bezuinigd moet worden. Behalve voor de raadsleden is er ook werk aan de winkel voor wethouder en ambtenaren. Burgers bevoegdheden geven via RtC heeft gevolgen voor het gemeentelijke werkproces. Dat vereist bij de gemeente een omslag in denken over de relatie met bewoners. Om dit recht voor iedereen bereikbaar te maken, is ondersteuning vanuit het ambtelijk apparaat onmisbaar.
Inmiddels is in 130 gemeenten het Uitdaagrecht realiteit geworden. In Aalsmeer beheert een bewonerswerkgroep het Seringenpark. In een andere gemeente hebben sportclubs het beheer van een sporthal op zich genomen. Ook op gebied van energievoorziening hebben diverse coöperaties het initiatief genomen de taak van de gemeente om te zorgen voor verduurzaming, via een RtC gedeeltelijk over genomen.
Kortom, mogelijkheden te over. GroenLinks daagt bewoners uit om met plannen en initiatieven te komen. Amstelveen is tenslotte van ons allemaal.